Effectieve communicatie heeft alles te maken met het goed kunnen overbrengen van een boodschap aan een ander. En ja, dat kan soms lastiger zijn dan we in eerste instantie denken. Het is immers meer dan het vertalen van de gedachten die zich in je hoofd afspelen in woorden en ze vervolgens uitspreken. Het is een essentieel ingrediënt voor het opbouwen van sterke en gezonde relaties, of die nu persoonlijk of professioneel zijn. Jezelf duidelijk kunnen uitdrukken, actief luisteren en het perspectief van anderen begrijpen zijn allemaal belangrijke vaardigheden die je kunnen helpen een band met anderen op te bouwen, misverstanden te vermijden en je doelen te bereiken.
De smeerolie van de mens is en blijft communicatie. Zonder effectieve communicatie is er geen leven. Niet communiceren bestaat niet, want dat zegt ook iets. We communiceren met alles wat we hebben, niet alleen met woorden, maar ook met onze intonatie, houding, gezichtsuitdrukking, handgebaren, kleding en nog veel meer. Het doel van effectieve communicatie is afstemming. Dit blijkt telkens weer zeer complex en daarom enorm interessant te zijn. Wie in elke situatie goed kan communiceren is in het voordeel en zal zijn doelen gemakkelijker bereiken dan anderen die minder effectief communiceren. Je zou kunnen zeggen dat de kunst van het effectief communiceren je een onderscheidend voordeel geeft op een concurrerende arbeidsmarkt. Je toegevoegde waarde voor een organisatie neemt exponentieel toe met effectieve communicatie. Je communicatievaardigheden worden echt op de proef gesteld wanneer er veel op het spel staat, de meningen uiteenlopen en de emotionele spanning toeneemt. Vaak bepalen deze gesprekken of een project zal slagen, of we kunnen samenwerken, of we de beoogde resultaten zullen bereiken en of de relatie goed blijft.
Wat maakt effectieve communicatie dan zo moeilijk?
Het heeft natuurlijk te maken met de complexiteit van de mens zelf. Bedenk maar eens dat ieder mens zijn eigen referentiekader heeft. Computers die communiceren hebben vrijwel hetzelfde protocol, maar de menselijke computer (hersenen) is bij iedereen anders geprogrammeerd. Dus een boodschap die duidelijk wordt uitgesproken, kan door iedereen anders worden begrepen. Dit is slechts stap één van de complexiteit van effectief communiceren. Want hoe zit het met de menselijke emoties? Als die meespelen wordt het nog ingewikkelder. Wanneer je je aangevallen, beledigd of oneerlijk beschuldigd voelt, kan je bloed koken. Zuurstof wordt letterlijk aan je hersenen onttrokken en je spieren worden gevoed door adrenaline. Je reptielenbrein neemt de communicatie over. Instinctief schiet je in de vlucht- of vechtmodus, zo is de natuur.
Tijdens dit soort gesprekken blijkt dat mensen het moeilijk vinden om in dialoog te blijven, om echt te luisteren en te werken aan de gedeelde principes, de gedeelde doelen. Terwijl dit vaak enorm belangrijke momenten zijn, "cruciale" momenten.
Hoe kun je effectief communiceren?
1. Wees duidelijk en beknopt
Een van de belangrijkste aspecten van effectieve communicatie is duidelijk en beknopt zijn. Dit betekent dat je je gedachten en ideeën op een voor anderen begrijpelijke manier moet kunnen verwoorden. Vermijd het gebruik van jargon of technische termen die anderen misschien niet kennen. Gebruik in plaats daarvan eenvoudige taal die gemakkelijk te volgen is.
Wanneer je met anderen communiceert, is het belangrijk rekening te houden met de context en je taalgebruik daarop af te stemmen. Als je bijvoorbeeld spreekt met een groep professionals in jouw vakgebied, kan het gepast zijn om technische termen te gebruiken die zij begrijpen. Aan de andere kant, als je spreekt met een groep niet-deskundigen of mensen buiten jouw vakgebied, kan je beter gewone taal gebruiken die voor iedereen gemakkelijk te begrijpen is.
Het is ook belangrijk om je ideeën beknopt over te brengen. Vermijd wijdlopig of op een zijspoor gaan, omdat dit tot verwarring kan leiden en het voor anderen moeilijker kan maken om jouw gedachtegang te volgen. Richt je in plaats daarvan op de belangrijkste punten die je wilt overbrengen en orden je gedachten op een duidelijke en logische manier.
2. Actief luisteren
Effectieve communicatie gaat niet alleen over praten, maar ook over luisteren. Actief luisteren betekent aandacht schenken aan wat anderen zeggen en proberen hun perspectief te begrijpen. Het gaat om vragen stellen, misverstanden ophelderen en empathie tonen.
Wanneer je naar anderen luistert, is het belangrijk om hen jouw volledige aandacht te geven. Vermijd multitasking of het checken van je telefoon, want dit kan duiden op desinteresse of gebrek aan respect. Concentreer je in plaats daarvan op de spreker en probeer zijn standpunt te begrijpen.
Het is ook belangrijk om vragen te stellen en eventuele misverstanden op te helderen. Dit laat zien dat je betrokken bent bij het gesprek en oprecht geïnteresseerd bent in wat de ander zegt. Door vragen te stellen kun je ook een beter inzicht krijgen in hun perspectief en voorkom je aannames.
Ten slotte is het belangrijk om empathie te tonen wanneer je naar anderen luistert. Dit betekent dat je jezelf in hun schoenen plaatst en hun gevoelens en emoties probeert te begrijpen. Door empathie te tonen kun je vertrouwen en respect opbouwen bij anderen en je relaties versterken.
3. Gebruik non-verbale communicatie
Non-verbale communicatie is net zo belangrijk als verbale communicatie. Je lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen en stemtoon kunnen allemaal belangrijke boodschappen overbrengen. Als je bijvoorbeeld je armen over elkaar slaat, kan je aangeven dat je defensief bent, terwijl oogcontact laat zien dat je betrokken en geïnteresseerd bent.
Wanneer je met anderen communiceert, is het belangrijk dat je je bewust bent van uw non-verbale signalen en hoe ze kunnen worden geïnterpreteerd. Als je bijvoorbeeld een sollicitatiegesprek voert, is het belangrijk om oogcontact te houden en rechtop te zitten om te laten zien dat je zelfverzekerd bent en geïnteresseerd in de functie.
Het is ook belangrijk dat je je bewust bent van de non-verbale signalen van anderen en hoe zij zich voelen. Als iemand bijvoorbeeld achterover leunt of oogcontact vermijdt, kan hij of zij zich angstig of ongemakkelijk voelen. Door je bewust te zijn van deze signalen, kan je jouw communicatiestijl aanpassen om beter contact te maken met anderen en sterkere relaties op te bouwen.
4. Vermijd veronderstellingen
Veronderstellen dat je weet wat iemand anders denkt of voelt, kan leiden tot misverstanden en miscommunicatie. Vraag in plaats voor een opheldering en probeer hun perspectief te begrijpen. Zo kan je onnodige conflicten voorkomen en sterkere relaties opbouwen.
Wanneer je met anderen communiceert, is het belangrijk geen overhaaste conclusies te trekken of veronderstellingen te maken over hun gevoelens of beweegredenen. Vraag het in de plaats.
5. Wees ruimdenkend
Ruimdenkend zijn betekent dat je bereid bent verschillende perspectieven en ideeën te overwegen. Het betekent openstaan voor feedback en bereid zijn je communicatiestijl aan te passen aan de situatie. Een open houding kan je helpen vertrouwen en respect op te bouwen bij anderen.
6. Beoefen empathie
Empathie houdt in dat je je verplaatst in de schoenen van iemand anders en probeert hun perspectief te begrijpen. Dit kan je helpen om op een dieper niveau met anderen in contact te komen en sterkere relaties op te bouwen. Als je met anderen communiceert, probeer dan de dingen vanuit hun perspectief te zien en hun gevoelens te valideren.
Wil je meer weten over effectieve communicatie of wil je gecoacht worden op dit gebied?
Volg de link en neem contact met ons op!